Đặc điểm Tethys_(vệ_tinh)

Bản đồ toàn bộ bề mặt của Tethys.

Tethys là một vệ tinh có cấu tạo chủ yếu từ băng. Nó tương đối giống với DioneRhea. Mật độ của Tethys đạt khoảng 0.97 g/cm3, nhỏ hơn cả khối lượng riêng của nước hay băn. Bề mặt của Tethys có rất nhiều hố thiên thạch và các vết nứt do băng bị đứt gãy. Bề mặt Bề mặt Tethys là một trong những bề mặt phản xạ mạnh nhất ánh sáng khả kiến trong hệ Mặt trời. Suất phản xạ là 1,229[6]. Hiện tượng này gây ra do các hạt trong vành đai E của Sao Thổ. Vành đai này là một vành đai mờ chứa các hạt băng nhỏ sinh ra từ các lỗ phun trào nhiệt độ thấp ở cực Nam Enceladus

Có 2 kiểu địa hình xuất hiện trên bề mặt Tethys. Kiểu địa hình thứ nhất là những vùng có các hố thiên thạch dày đặc và kiểu địa hình thứ 2 là một dải sẫm màu và ít hố thiên thạch hơn trải rộng khắp hành tinh. Kiểu địa hình thứ 2 đã chỉ ra rằng: bề mặt của Tethys đã từng có những hoạt động địa chất. Chúng đã làm thay đổi một phần bề mặt của Tethys. Nguyên nhân vì sao vùng bề mặt này lại có màu sẫm hiện vẫn chưa rõ nhưng những bức ảnh mới đây tàu thám hiểm Galileo đã chụp về bề mặt của 2 vệ tinh Sao Mộc: GanymedeCallisto đã làm sáng tỏ phần nào câu hỏi trên. Vùng cực của các vệ tinh trên tương đối sáng do ánh sáng phản chiếu trên băng tích tụ trên sườn các hố thiên thạch hướng cực. Từ khoảng cách xa, các bức ảnh không đủ độ phân giải để chụp rõ các hố băng mà chỉ cho thấy rằng vùng cực của vệ tinh có vẻ sáng hơn so với thực tế. Bề mặt Tethys có thể cũng có cấu tạo tương tự, và do đó các bức ảnh chụp được sẽ thể hiện 2 cực sáng màu và vùng ở giữa tối màu hơn.

Hố thiên thạch lớn nhưng rất nông Odysseus

Bán cầu tây của Tethys có một hố thiên thạch rất lớn được gọi là Odysseus. Nó có đường kính 400 km, bằng 2/5 đường kính của Tethys. Hiện nay, hố thiên thạch này khá bằng phẳng, miệng hố không cao, cũng không có đỉnh núi nằm giữa. Kiểu hố thiên thạch này tương tự như hố thiên thạch trên Callisto và khác biệt so với hố thiên thạch của Mặt TrăngSao Thủy. Nguyên nhân của sự khác biệt này là do lớp vỏ băng trên Tethys mềm hơn khiến cho mép các hố thiên thạch đã bị sụt vỡ sau một thời gian dài.

Ithaca Chasma

Một đặc điểm đáng chú ý khác của Tethys là một thung lũng lớn tên là Ithaca Chasma, rộng 100 km và sâu từ 3 đến 5 km. Thung lũng này dài 2000 km, bằng 3/4 chu vi xích đạo của vệ tinh. Người ta cho rằng Ithaca Chasma được sinh ra khi lớp nước bên trong Tethys hóa rắn, khiến cho vệ tinh phồng ra và sinh ra đứt gãy ở vỏ của nó. Lớp nước này có thể là kết quả của một quỹ đạo cộng hưởng với tỉ lệ 2: 3 giữa Dione và Tethys khi chúng mới được hình thành. Sự cộng hưởng này tạo độ dẹt cho quỹ đạo của Tethys, từ đó sinh ra nhiệt ma sát giữa các lớp của vệ tinh và duy trì trạng thái lỏng cho lớp nước. Sau đó, Tethys tách ra khỏi cộng hưởng, nhiệt ma sát giảm đi, lớp nước bị hóa rắn[12]. Những hố thiên thạch sinh ra trước đó có thể đã bị xóa sạch khỏi bề mặt của vệ tinh. Một giả thuyết khác về sự hình thành của Ithaca Chasma cho rằng: khi một thiên thạch lớn va vào Tethys tạo ra hố thiên thạch Odysseus, sóng chấn động truyền xuyên qua lòng Tethys và gây ra đứt vỡ trên nửa bề mặt băng đối diện của nó.

Nhiệt độ bề mặt của Tethys là khoảng -187 °C.

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Tethys_(vệ_tinh) http://books.google.com/books?id=GnrAVhVZ3wMC&pg=P... http://www.solarviews.com/cap/sat/vtethys1.htm http://adsabs.harvard.edu//full/seri/MNRAS/0008//0... http://www.journals.uchicago.edu/doi/pdf/10.1086/5... http://www.lpi.usra.edu/meetings/lpsc2006/pdf/1639... http://www.lpi.usra.edu/meetings/lpsc2008/pdf/1968... http://id.loc.gov/authorities/subjects/sh200700333... http://exp.arc.nasa.gov/downloads/celestia/data/so... http://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_elem#saturn http://solarsystem.nasa.gov